Lęku doświadcza około 10-15% ogółu pacjentów leczonych ambulatoryjnie i 10% chorych leczonych w szpitalu. Osoby zdrowe też przezywają lęk. Jest to około 25% osób, które doświadczyło lęku w jakimś okresie swojego życia. Niektóre rozdaje lęku nie zależą od stresu przeżywanego aktualnie, ale mają inne podłoże. Odczuwany lęk w sposób subiektywny może być uzewnętrzniany: 1. Bezpośrednio 2. Maskowany jako skarga fizyczna 3. Maskowany jako inna dolegliwość psychiczna Objawy psychiczne lęku to: obawa, martwienie się, drażliwość, bezsenność, derealizacja, trudności w koncentracji uwagi, zmęczenie. Objawy somatyczne leku to: ból głowy, kołatanie serca, rozstrój żołądka i biegunka, częste oddawanie moczu, uczucie braku tchu, suchość w ustach. Objawy podmiotowe to: pocenie się, lepka i chłodna skóra, tachykardia, wzmożone odruchy. Istnieje wiele chorób przebiegających z lękiem. Do nich zalicza się: 1. Choroby układu sercowo-naczyniowego takie jak: miażdżyca naczyń, wypadanie płatka zastawki mitralnej, częstoskurcz napadowy 2. Choroby płuc: zator płuc, astma oskrzelowa 3. Choroby endokrynne i metaboliczne: hipoglikemia, hipokalcemia, porfiria 4. Choroby zakaźne: gruźlica, bruceloza 5. Nowotwory: wyspiak, rakowiak, guz chromochłonny nadnerczy 6. Choroby neurologiczne: stwardnienie rozsiane, padaczka, zespoły organiczne Istnieją także zaburzenia związane z przyjmowaniem leków i substancji psychoaktywnych. Są to: zespoły abstynencyjne, intoksykacja środkami sympatykomimetycznymi, akatyzja, nadużywanie kofeiny, zespół chińskiej restauracji po spożyciu monoglutamianianu sodu. Składniki psychiczne lęku. Wielu pacjentów ma poczucie lęku spowodowane pewnymi problemami. Można tu wymienić: 1. Lęk sytuacyjny-gdy lęk wywołują drobne problemy, gdyż przypominają one sytuacje, z którymi nie potrafił sobie poradzić 2. Lęk przed śmiercią-gdy choroba u pacjenta nawet nie groźna dla życia uświadamia pacjentowi problem śmierci 3. Lęk przed okaleczeniem-gdy pacjent myśli, że uzyskanie uczuć innej osoby zależy od posiadanej przez niego siły czy urody 4. Lęk przed nieznajomymi-gdy reagują niekorzystnie na widok nieznanych im osób 5. Lęk przed karą-występuje u pacjentów z poczuciem winy, mających oczekiwania, że spotka ich kara To tylko niektóre z lęków, jakie można doświadczyć. Jak je leczyć? Istnieje wiele metod. Jedna z nich to psychoterapia. Psychoterapia-jest skuteczna, gdy leczy się lęk sytuacyjny oraz lęk gdzie możliwa jest do zidentyfikowania przyczyna konfliktu. Stosuje się: psychoterapie wspierającą, testowanie rzeczywistości, psychoterapię ekspresyjną, terapię behawioralną(techniki relaksacji, hipnozę, biofidbeck) Stosowana jest również psychofarmakologia. Psychofarmakologia-faramkologia jest wskazana w leczeniu zespołów lęku napadowego, reakcji lękowych, lęku uogólnionego, zespołu stresu pourazowego, U około 30 % pacjentów nawet dobrze prowadzona farmakoterapia nie daje efektów. Gdy nie ma poprawy po lekach sugeruje to: 1. Niewłaściwe rozpoznanie 2. Przyczyna lęku jest pochodzenia somatycznego 3. Przyczyna lęku jest nadużywanie substancji psychoaktywnych Lekami najskuteczniejszymi to benzodiazepiny, leki przeciwdepresyjne, IMAO, buspiron, neuroleptyki. Warto tez wspomnieć o fobiach-są to lęki o charakterze irracjonalnym występujące podczas kontaktu z określonymi przedmiotami lub sytuacjami. Mimo, że pacjenci wiedzą, że lęk ten jest nieuzasadniony unikają bodźców wywołujących lęk, lub bardzo źle go znoszą. Leczenie fobii to stosowanie terapii w postaci technik behawioralnych. Zespół stresu pourazowego-występuje po przeżyciach takich gdzie doszło do śmierci lub obrażeń ciała i wystąpiło zagrożenie bezpieczeństwa własnego lub innych. Spowodować go może również zdarzenie, które wywołało silny strach, przerażenie. Leczenie polega tu na rozmowach, omawianiu sytuacji traumatycznej z chorym, konfrontacja z innymi osobami uczestniczącymi w tym zdarzeniu, użyteczne są również biofidbeck, leki grupy selektywnych inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny i karbamazepiny.